Pagkatha

PAGKATHA

di ako ang tipo ng taong walang ginagawa
ayokong sa araw-gabi ako'y nakatunganga
nakatitig man sa kisame ay katha ng katha
isinasatitik ang kanilang inginangawa
bakasakaling makatulong sa inaadhika

- gregbituinjr.
* Nalathala sa pahayagang Taliba ng Maralita, ang opisyal
na publikasyon ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang
Lungsod (KPML), isyu Hunyo 16-30, 2019, p. 20

Halina't makisangkot, makibaka

HALINA'T MAKISANGKOT, MAKIBAKA
"The hottest place in Hell is reserved for those who remain neutral in times of great moral conflict." ~ Martin Luther King Jr.

anila, namamatay sa laban ang matatapang
at nabubuhay ng matagal ang may karuwagan
mas matagal din ang buhay ng walang pakialam
makasarili at sa kapwa'y walang pakiramdam

sa panahon ng kagipitan, tahimik ka lang ba?
bayan mo na'y sinasakop, tutunganga ka lang ba?
natatakot ka bang masangkot sa pakikibaka?
kahit kapwa mo'y nangangailangan ng hustisya?

natatakot ka bang sa kilos-protesta'y sumali?
dahil baka magkasakitan lang doon sa rali?
kung alam mong mali, magiging bulag ka ba't bingi?
sa pagkilos ba'y mananatili kang atubili?

anong silbi mo sa bayan, kumain at matulog?
makinig lang sa sinasabi ng pinunong hambog?
pag sinama sa rali, tuhod mo ba'y nangangatog?
o baka nais mo nang parisan ang hipong tulog?

di ka dapat maging walang pakialam o nyutral
pagkat magpahayag ay di naman gawang kriminal
dapat lang tuligsain ang mga pinunong hangal
at tayo'y magsikilos upang hustisya'y umiral

- gregbituinjr.

Ako'y aktibista, di Adonis ng iyong panagimpan

nais mo bang patayin ang apoy sa aking puso?
gusto mo bang paslangin ang ningas sa aking dugo?
ibig mo bang maging tuod ako't nakatalungko?
nais mo bang agiw lang ang laman ng aking bungo?

sige, ako'y iyong pigilan sa pakikibaka
sige, gawin mo akong robot na walang pandama
sige, pilayan ako sa pagiging aktibista
sige, gawin mo ang gusto't nang ako'y mawala na

nais mong ang aking buong pagkatao'y baguhin
at sa nais mong imahe'y doon ako hubugin
nais mong buong ako'y mabago't diwa kong angkin
di pala ako't ibang tao ang iyong naisin

ako'y ako, aktibista, mandirigmang Spartan
nasa aking puso't diwa'y baguhin ang lipunan
manggagawa't maralita'y kasangga't kasamahan
iyan ako, di Adonis ng iyong panagimpan

- gregbituinjr.

Esensya ng buhay ay wala sa pagpapayaman

esensya ng buhay ay wala sa pagpapayaman
kundi nasa pakikibaka't masa'y paglingkuran
di ba't nakasulat sa Kartilya ng Katipunan
"ang buhay na di ginugol sa banal na dahilan
ay kahoy na walang lilim o damong makamandag"

di baleng ako'y naghihirap sa pakikibaka
upang kapwa ko dukha'y lumaya sa pagdurusa
ako'y kikilos pa upang baguhin ang sistema
upang maisaayos ang kalikasan at klima
maging bahagi sa paglutas ng mga problema

tangan ang prinsipyo ng aktibistang mandirigma
pagkakaisahin bilang uri ang manggagawa
oorganisahin bilang hukbong mapagpalaya
marami kaming aktibistang ganyan ang adhika

- gregbituinjr.

Kwento: Minsan, sa isang demolisyon

MINSAN, SA ISANG DEMOLISYON

Maikling kwento ni Greg Bituin Jr.

Nakatunganga siya sa kawalan. Dumating siyang giba na ang kanilang tahanan. Wala nang tirahan ang kanyang pamilya. Ang kanyang bunso'y iyak ng iyak dahil marahil sa lamig ng gabi. Ang langit na ang kanilang kisame.

Kanina, nasa trabaho siya. Nakatutok maghapon sa makina. Walang obertaym kaya maagang nakalabas. Subalit nagyaya pa ang isang kasamahan. Tigalawang bote ng beer muna bago umuwi.

Pagdating sa inuuwian, nag-iiyakan, nagsisigawan, malalakas na boses ang kanyang nadatnan. Habang ang iba'y muli namang itinatayo ang kanilang nagibang barungbarong. Nagbabakasakaling maibalik ang buhay na nawala sa buong maghapon.

Inilagay niya sa pinggan ang binili niyang pansit upang pagsaluhan nilang mag-anak. Habang kanyang iniisip, anong kinabukasan mayroon ang kanyang mga anak sa lugar na iyon? Kailangan na ba nilang lumipat at ialis ang kanyang pamilya roon? Magiging makasarili siya kung iyon ang gagawin. Iiwan ang iba sa laban habang siya'y tatakbo sa kinakaharap na suliranin upang pamilya'y iligtas.

Ah, naisip niya. Dapat pag-usapan ng buong komunidad ang kanilang kalagayan at anong mga hakbang ang dapat nilang gawin. Hindi dapat magkawatak-watak para isa-isang iligtas ang kani-kanilang pamilya. Dapat ngang mag-usap na sila't magkaisa kung may relokasyon bang nakalaan? Kung paano ang gagawin kung gigibain silang muli? o magkaisang magmartsa ang buong komunidad sa tanggapan ng punong alkalde upang malutas ang kanilang problema sa paninirahan.

Tama. Ito ang kanyang gagawin. Sasabihan niya ang mga kapitbahay niyang magbuo na ng samahan ng nagkakaisang magkakapitbahay sa lugar na iyon. Dapat nilang pagkaisahin ang buong komunidad upang ipagtanggol ang kanilang karapatan sa paninirahan at para sa kinabukasan ng kanilang mga anak. Bukas na bukas din.

* Nalathala sa pahayagang Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), isyu ng Hunyo 16-30, 2019, p. 14

Kung ako'y maging pangulo

KUNG AKO'Y MAGING PANGULO

kung ako'y maging pangulo, bansa'y aayusin ko
na bawat karapatan ng tao'y nirerespeto
na di na pangunahin ang pag-aaring pribado
na makikinabang ang lahat sa serbisyo-publiko
na likasyaman ng bansa'y ibabahaging wasto

dalawampung bahagdan, laan para sa palayan
dalawampung bahagdan, laan para sa gulayan
at tatlumpung bahagdan ang para sa kagubatan
habang labinlimang bahagdan para sa tirahan
at labinlimang bahagdan para sa kalakalan

bansa'y aayusin nang wala nang mapang-aglahi
wala nang mayayamang may pribadong pag-aari
dudurugin ang mapagsamantala, hari't pari
igagalang ang mga babae't kanilang puri
pagkakaisahin ang manggagawa bilang uri

nawa kung maging pangulo'y maging katanggap-tanggap
na mula sa uring manggagawa yaong lilingap
sa bansa, at bayang ito'y pauunlaring ganap
bakasakali mang ito'y matupad na pangarap
kapwa maralita'y mahahango na rin sa hirap

- gregbituinjr.

Papel sa lipunan

nais kong hanapin ang aking papel sa lipunan
ayokong umupo't tumunganga lang sa kawalan
nais kong harapin ang anumang isyu ng bayan
at kumilos ng buong puso't may paninindigan

ako man ay isang abang aktibista sa lungsod
kumikilos pagkat ayokong laging nakatanghod
bilang pamilyadong manggagawa'y kayod ng kayod
upang negosyante'y kumita, nagpapakapagod
habang di tumbas sa lakas-paggawa yaong sahod

ayokong pulos pahinga't lagi lang sa bahay
sa nangyayari sa bayan, di ako mapalagay
tutunganga na lang ba ako't pulos pagninilay
na balewalang kumilos pagkat baka madamay

ako'y isang tibak na sa bayan ay may tungkuling:
dapat gampanan upang makamit ang simulain
dapat ipagwagi ang prinsipyo't pangarap natin
dapat ipagtagumpay ang niyakap na layunin
dapat itayo ang lipunang ating adhikain

- gregbituinjr.

Punglo

PUNGLO

nakatitig ako sa bituin sa kalawakan
nagniningning hanggang binaybay ko ang karanasan
nakita kong nananalamin ang dagat sa buwan
habang nahihimbing pa ang araw sa kalangitan

naghahanda ang pulu-pulutong na mandirigma
at pupula ang tubig sa dagat, ilog at lawa
tila baga may malaking digmaang nagbabadya
habang nagsusumbatan yaong malalaking bansa

saan patungo ang bayang may iba't ibang uri
naglalabanan dahil sa pribadong pag-aari
nagpataasan ng ere ang mga hari't pari
at sa paglalaro nila, bayan na'y namumuhi

mabubuti ba'y pipi lang hanggang sila'y maglaho?
trapo't hunyango'y magpapalitan lang ba ng baho?
sa kahirapan ba mga dukha pa'y mahahango?
o kadenang ginto'y dapat nang lagutin ng punglo?

- gregbituinjr.

Pag ako'y nakatunganga, ako'y nagtatrabaho

PAG AKO'Y NAKATUNGANGA, AKO'Y NAGTATRABAHO

pag ako'y nakatunganga, ako'y nagtatrabaho
pag nakatitig sa kisame, nagninilay ako
pag nakatingin sa kawalan, kayraming usyoso
at maya-maya lang ay isusulat ko na ito

kinikiskis ko ang utak sa loob ng kisame
naroon sa laot habang nakatitig sa balde
pinipitas ang agiw habang naroon sa katre
nakatitig sa kalangitang akala mo'y kapre

nagtatrabaho ako pag ako'y nakatunganga
sinisipat sa isip ang nangyayari sa madla
habang makina'y pinatatakbo ng manggagawa
habang inaararo naman ang binagyong lupa

sapagkat ako'y isang mangangatha, manunulat
itinititik sa papel, sa diwa sinisipat

- gregbituinjr.

Katarungan sa mga batang tinokhang!

KATARUNGAN SA MGA BATANG TINOKHANG!
(Tula sa Daigdigang Araw ng mga Inosenteng Batang Biktima ng Agresyon - International Day of Innocent Children Victims of Aggression - Hunyo 4, 2019)

Anong sakit sa kanilang loob bilang magulang
nang anak nilang inosente'y nadamay sa tokhang.
Di maubos-maisip bakit anak ay pinaslang
na edad ay pito, lima, apat na taong gulang...

Ating tandaan ang ngalang Danica Mae Garcia,
Althea Barbon, Michael Diaz, Sonny Espinosa,
Aldrin Castillo, Joshua Cumilang, Francis Mañosca,
Angel Fernandez, Carl Arnaiz, at Jonel Segovia.

Nariyan din yaong pangalang Kian Delos Santos,
Kristine Joy Sailog, Angelito Soriano, Jayross
Brondial, Saniño Butucan, Joshua Cumilang, musmos
pa sila't marami pang batang buhay ay tinapos!

Pumaslang sa kanila'y dapat managot, mausig!
Ginawa sa kanila'y dapat matigil, malupig!
Hustisya sa mga batang ito ang ating tindig.
Panagutin ang maysala, ito'y dapat marinig!

- gregbituinjr.,06/04/2019

Ang nais ko

ANG NAIS KO

nais kong mamatay na sumasagot ng sudoku
tulad ni Archimedes na isang dakilang tao
problema sa aldyebra'y nilulutas na totoo
nang siya'y sinaksak sa likod ng isang sundalo

nais kong mabuhay na totoong nakikibaka
para sa karapatang pantao at sa hustisya
nabubuhay tangan ang prinsipyo para sa masa
at ang dukha't manggagawa ay inoorganisa

nais kong magtanim ng puno at ito'y madilig
nang kalikasan ay nakakahingang may pag-ibig
nais kong magtanim ng prinsipyo't magkapitbisig
kasama ang obrero sa bawat adhika't tindig

nais kong mangolekta ng iba't ibang magasin
upang maging libangan habang nagninilay na rin
nais kong bilhin ang isang maliit na lupain
upang maging libingan nitong katawan kong angkin

- gregbituinjr.

Pag nanalo ang trapo

PAG NANALO ANG TRAPO

kung sinong may mga T.V. ads, silang nagwawagi
at ang kapangyarihan nila'y napananatili
baha man sa iskwater, nilulusong hanggang binti
pag nanalo'y yayain mo roon, hindi nang hindi

pulitiko'y nagiging mabait pag kampanyahan
pulos pangako, akala mo'y pag-asa ng bayan
kung umasta, akala mo'y sila ang kalutasan
sa iba't ibang isyu't problema ng mamamayan

ngunit pag nanalo ang mga tusong kandidato
kaydaling hanapin, kayhirap lapitan ang trapo
imbes na serbisyo, nasa utak lagi'y negosyo
kapara nila'y bangaw sa malaking inidoro

ilampaso na ang mga trapo sa arinola
pag nangyari ito'y tiyak magbubunyi ang masa

- gregbituinjr.